کوچینگ در 15 سال گذشته بخش جدایی­ ناپذیر زندگی اشخاص و بیزینس­ های موفق بوده است، آمار موجود نشان می دهد که از سال 2014 تا سال 2019 تقاضا برای کوچینگ زندگی حدود 33% افزایش پیدا کرده است. طبق مطالعاتی که توسط iPEC انجام شده به این آمار دست یافته ­اند که مردم ماهانه بیش از 1.5 میلیون بار از موتورهای جستجو برای ارتباط با افراد فعال در حوزه­ ی کوچینگ استفاده کرده ­اند.

در سال 2020 زمانی که دنیا با بحران کرونا روبرو شد، کوچینگ آن ماهیت قبلی خود را که بصورت حضوری بود از دست داد و رفته رفته جلسات کوچ آنلاین متداول شد که مورد استقبال بسیاری از افراد قرار گرفت. به عبارتی با شروع قرنطینه جلسات آنلاین کوچینگ به میزان 57% رشد پیدا کرد.

کوچینگ حوزه ا­ی بسیار گسترده می باشد و انواع مختلفی دارد که هر کدام ار آنها متقاضیان زیادی دارد. کوچینگ فردی به یکی از نیازهای افراد مبدل شده است در حالیکه در گذشته افراد صرفا برای پیشرفت در حوزه های بسیار تخصصی از کوچ برای بهبود زندگی خود استفاده می کردند.

کوچینگ چیست؟

کوچینگ چیست؟ علم کوچینگ به افراد در پرورش خلاقیت و الهام ایده های جدید ذهنی کمک می کند. علم کوچینگ با شناسایی پتانسیل های افراد در تمام ابعاد شخصیتی آنها، موجب استفاده ی حداکثری از پتانسیل های افراد برای رسیدن به موفقیت می شود. در واقع علم کوچینگ نسخه ی درمانی منحصربه فرد برای رسیدن به موفقیت در زندگی، امور تجاری و بهبود روحیات افراد ارائه می دهد.

کوچ شخصی به عنوان شخص سوم که رفتارها و اعمال شما را زیر نظر دارد درک بهتری از تصویر کلی زندگی و حرفه تان به شما خواهد داد. البته در بعضی از زمینه های تاثیرات کوچینگ ممکن است ملموس نباشد و در بعضی از حوزه ها تاثیرات سریع و مشهودی از خود به جای بگذارد.

به طور مثال در کوچینگ سازمانی می توانید تاثیرات و نمود مشخص آن را در نتایج جلسات و پیشرفت کار مشاهده نمایید. اما به طور مثال در کوچینگ سلامت شاید نتایج مشخص و مشهودی را نتوانید در کوتاه مدت مشاهده نمایید. بلکه نتایج آن در طولانی مدت نمود پیدا خواهد کرد و تاثیرات آن را خواهید دید.

با توجه به رونق کوچینگ به عنوان یک منبع درآمد مناسب، کوچینگ میتواند حوزه ی سودآوری باشد. اما ممکن است بعضی گمان نمایند بدون گذراندن دوره های کوچینگ و یا دریافت گواهینامه های معتبر کوچینگ نیز میتوان به این فعالیت مشغول شد. اما مسلما موانعی نیز وجود خواهد داشت و برای آن گذراندن دوره های حرفه ای ضروری خواهد بود.

به طور مثال شاید در مقاطعی اطرافیان یا یکی از دوستان نزدیک شما که آموزش کوچینگ ندیده است و گواهینامه ای نیز در این زمینه ندارد، بتواند در برخی موارد به عنوان کوچ شما را همراهی نماید. حتی شاید به موفقیت هایی نیز دست یابید، اما مسائل بسیاری وجود دارد و این موارد پایدار نخواهند بود و حتی ممکن است مشکلات بسیار ی نیز بوجود بیاید.

مثلا آنها ممکن است به دلایل مشغله های شخصی و کاری نتوانند همیشه در کنار شما باشند و نیز در مواجهه با مسائل پیچیده کارایی نداشته باشند. در نتیجه افراد در مقاطع مختلف زندگی احتیاج به کوچینگ حرفه ای و کمک گرفتن از آنها دارند.

6 نوع برتر کوچینگ در سال ۲۰۲۳

کوچینگ میتواند به عنوان یک بخش اساسی از زندگی روزمره ی شما محسوب شود. به این صورت که شما برای داشتن یک کوچ، حتما نباید یک حرفه ای پرمشغله باشید. مثلا ممکن است فارغ التحصیلی باشید که بعد از اتمام دانشگاه نیاز به شخصی دارید که بتواند شما را به خوبی بشناسد و درک کند و در انتخاب مسیر شغلی مناسب شما را راهنمایی نماید. حتی شاید شما شخصی هستید که در برهه ای از زندگی قرار گرفته اید که به دنبال هویت واقعی خود می گردید.

در زندگی خود احساس گیجی می کنید و نیاز به شخصی دارید که در این برهه کنار شما باشد و به شما کمک کند که خود واقعی تان را کشف کنید. با توجه به تعاریفی که ارائه شد، به شناخت کلی از کوچینگ و تاثیرات آن دست یافته اید. برای افراد علاقه مند برای فعالیت در این حوزه، در زمینه های مختلف آن می توان به عنوان کوچ فعالیت نمود که در زیر انواع آن را معرفی می کنیم:

1. لایف کوچینگ

از سال ۲۰۱۹ به بعد، جستجوی کوچ زندگی به میزان ۵۱٪ افزایش یافته است. البته به معنای این نیست که مردم در مورد زندگی خود شک و تردید دارند! بلکه بسیاری به این باور رسیده اند که لایف کوچینگ یک متخصص همراه است که هر کدام از ما ممکن است گاهی اوقات به او نیاز داشته باشیم. در واقع تمرکز وی بر روی بهبود کیفیت زندگی و ارتقا بخشیدن عملکرد شخص در زندگی خود می باشد.

کوچینگ زندگی، افراد را در مسیری همراهی می کند که در آن بتوانند به سطح قابل قبولی از رضایت از خود، آرامش، شادی و احساس خوشبختی در زندگی دست یابند و در خارج از خود به دنبال عوامل خارجی و یا فرعی نباشند. کوچینگ زندگی به افراد کمک می کند موانع ذهنی خود را برای رسیدن به کامیابی و نشاط کنار بزنند.

یکی از موضوعات مورد نظر در لایف کوچینگ این است که افراد بپذیرند خوشبختی یک وضعیت ذهنی است و همه افراد می توانند با انجام تمرینات و برنامه های افزایش آگاهی به شادکامی و خوشبختی برسند. کوچینگ زندگی به افراد در شناسایی مسیرها و اهداف زندگی‌شان کمک خواهد کرد. ویژگی‌های کلیدی لایف کوچینگ عبارتند از:

•  کمک به مراجع برای بازنگری اهداف زندگی شخصی
• کمک به شناسایی نقاط ضعف و قوت فردی
• بازطراحی راه‌های دستیابی به اهداف مراجع با همراهی لایف کوچ
• برقراری تعادل بین تمام جنبه‌های زندگی

کوچینگ زندگی به دقت به مراجع خود گوش می‌دهد و بازخورد سازنده‌ای ارائه می‌ دهد که به او در بازنگری انتخاب‌ های زندگی‌ اش کمک می‌کند. لایف کوچینگ همچنین به مراجعان خود کمک می‌کند برنامه‌ای برای دنبال کردن اهداف زندگی‌ شان ایجاد کنند و با موانعی که در حال حاضر یا در آینده ممکن است مواجه شوند، مقابله کنند.

لایف کوچینگ موجب توسعه ی شخصی یا Personal Development نیز می شود، که به افراد در مواجهه با موضوعاتی که مانع پیشرفت می شود یاری دهد. از این رو حوزه کار کوچینگ زندگی گسترده و حساس است. لایف کوچینگ برای توسعه شخصی، افراد را در کسب و کارشان همراهی می کند و در اداره ی امور شخصی و حرفه ای، کلاینت های خود را کمک میکند. همچنین در درک مسائل و موانع و یافتن راهکار برای عبور از آنها تاثیر بسزایی دارد.

در صورتی که کلاینت ها نیاز به تغییراتی در کسب و کار یا شیوه ی رهبری و مدیریت خود داشته باشند، کوچ حرفه ای برای درک بهتر آن افراد را همراهی خواهد کرد.

ویژگی‌ های کلیدی لایف کوچ برای توسعه شخصی عبارتند از:

• توسعه خودآگاهی فردی
• بهبود زندگی اجتماعی
• حفظ آمادگی حتی در مواجه با مشکلات

2. کوچینگ اجرایی

Executive coaching یا کوچینگ اجرایی یکی از حوزه های پرطرفدار کوچ است. این نوع کوچینگ با هدف کمک به مدیران اجرایی رده بالایی سازمان انجام می شود. در طی فرآیند کوچینگ اجرایی، کوچ مهارت ها و قابلیت های رهبری را برای رسیدن به اهداف سازمانی ارتقا می دهد. البته کوچینگ اجرایی علاوه بر دانش زیاد، تجربه ی بالایی را نیز می طلبد. چرا که کوچ باید نقاط قوت و ضعف را شناسایی کند و فرد را برای شناسایی آنها آماده نماید.

برای درک موقعیت و نقش های لازم برای رهبری، کوچینگ اجرایی می تواند نقش بسزایی را ایفا کند. در مطالعات اخیر به این نتایج دست یافته اند که بیش از 70% کارآفرینان و رهبران صنایع توانسته اند در دراز مدت تاثیرات کوچینگ رهبری را در پیشرفت خود و سازمان مشاهده نمایند. بنابراین رهبران میتوانند برای ارتقای قدرت رهبری در امور مدیریت و رهبری سازمان خود از کوچینگ اجرایی استفاده نمایند و بدین ترتیب مهارتهای رهبری خود را ارتقا بدهند.

در واقع Leadership Coaching مکمل فرآیندهای کوچینگ اجرایی است و به رهبران در رشد و توسعه ی کسب و کارهایشان کمک میکند. کوچینگ رهبری در غلبه بر مشکلات و مسائل پیش رو، مدیران و رهبران را همراهی می کند. در واقع کوچ میتواند به مدیران کمک کند که وظایف مدیریتی خود را بهتر انجام دهد و به اصطلاح، مدیر بهتری در سازمان خود باشد و در رهبری و مدیریت تیم خود توانایی های بیشتری را به نمایش بگذارد.

کوچینگ اجرایی موجب می شود مدیران بتوانند تعادل منطقی بین زندگی شخصی و کاری برقرار کنند که این عامل مسلما می تواند بر کیفیت زندگی شخصی و حرفه ای مدیران و میزان موفقیت آنها تاثیرات بسیاری بگذارد.

3. بیزینس کوچینگ

بیزینس کوچینگ موجب می شود که رهبران کسب وکارها بتوانند ایده آل هایی که در حوزه ی فعالیت های آنها وجود دارد را درک و شناسایی نمایند. همچنین براساس نیازهای بازار برنامه های تجاری را توسعه دهد و در نهایت سرمایه های پایدار ایجاد نمایند. به عنوان یکی از مثال های بارز این حوزه می توانید کمپانی گوگل را مورد بررسی قرار دهید که چگونه تاثیرات بیزینس کوچینگ توانست روز به روز به ارزش این کمپانی بیافزاد.

در حال حاضر حدود 92% از صاحبان کسب وکارهای کوچک، تاثیر مثبت بیزینس کوچینگ را از عوامل موفقیت خود بیان نموده اند. بیزینس کوچینگ بیشتر بر روی سازمان و توسعه کسب و کار به طور کلان تمرکز دارد. برای تبدیل شدن به کوچ تجاری باید درک صحیحی از مهارت های مورد نیاز کوچینگ و همچنین دانش تجاری کافی داشته باشید.

به عبارت دیگر کوچینگ تجاری روشی است که افراد و سازمان ها را در رسیدن به موفقیت در اهداف تجاری همراهی میکند. به طور کلی اهداف کوچینگ تجاری رسیدن به اهداف تجاری،توسعه مهارت ها، بهبود قدرت رهبری و مدیریتی است.

4. کوچینگ سلامت و بهبود سبک زندگی

هر چند که ویروس کووید-۱۹ به عنوان یک انگیزه برای بسیاری از شرکت‌های نوپا و توسعه مدل‌های کاری جدید عمل کرد، اما این بیماری و قرنطینه‌ ها نیز منجر به بروز مشکلات سلامتی مختلف شد. برخی از مردم به دلیل ابتلا به ویروس دردسر داشتند، همچنین بعضی دیگر به دلیل از دست دادن شغل‌ هایشان یا مجبور شدن به دوری از خانواده‌ هایشان، از بروز شکست های روانی رنج می‌بردند.

صنعت کوچ سلامت و بهبود زندگی در موفقیت و رضایت از زندگی افراد بسیار موثر است. افرادی که به دلیل شرایط فیزیکی یا وضعیت کاری خود در تناقض روانی قرار گرفته بودند، به کوچ های سلامت مراجعه کردند تا شرایط خود را بهتر درک کنند و به بهبودی سلامت خود بپردازند. کوچ سلامت و بهبود زندگی یک حوزه ی متنوع است که شاخه‌های خاص خود را شامل می‌شود، از جمله کوچینگ سلامت روانی، کوچینگ انعطاف‌پذیری و غیره که با توجه به روحیات و علایق، افراد مختلف میتوانند به عنوان کوچ در آن حوزه فعالیت نمایند.

5. کوچینگ شغلی

انتخاب شغل و حرفه ی مطلوب یکی از مهمترین تصمیمات زندگی هر فرد است. کوچینگ شغلی کمک می کند افراد به حرفه ای وارد شوند که با روحیات و شخصیت افراد منطبق باشند که این موضوع در نهایت منجر به رضایت از زندگی و رضایت شغلی می شود. کوچ شغلی با کسب شناخت کافی از دانش و مهارت های افراد، آنها را در مسیر حرفه و مشاغل مناسب همراهی و حمایت می کنند. طبق آمار، در کشور آمریکا کوچینگ شغلی بسیار محبوب و پرطرفدار است و همچنین بیشتر کوچ های فعال در این حوزه را زنان تشکیل می دهند.

به این صورت که بیش از 70% از جامعه کوچ های شغلی را زنان و مابقی را مردان تشکیل می دهند. افراد اغلب در فرآیند جستجوی شغلی تجربیات و چالش های بسیاری را تجربه می کنند. کوچینگ شغلی افراد را با این موضوعات آشنا میکند و در درک آنها و پشت سر گذاردن این شرایط یاری می دهد. همچنین در پروسه ارسال رزومه ی های کاری و مصاحبه های شغلی در استرس ها و اضطراب های ناشی از آن در کنار کلاینت های خود خواهد بود و در گرفتن تصمیمات و انتخاب های درست آنها را حمایت میکند.

6. کوچینگ روابط

روابط به دوستان یا همسران محدود نمی شود و روابط شما با تمام افراد جامعه می تواند در زندگی و تخصص شما تاثیرگذار باشد. کوچینگ روابط یا Relationship Coaching به افراد در شناخت اصول و روش های صحیح ارتباط با دیگران بدون ترسها و استرس کمک میکند. کوچینگ رابطه در روابط خانوادگی و کاری مراجع نظارت دارد و همچنین در تعاملات افراد با دیگران سر و کار دارد و کمک میکند از لحاظ روحی و جسمی در موقعیت مناسب قرار داشته باشند.

با توجه به مشکلاتی که نسل فعلی و شرایط جوامع امروزی با آنها درگیر هستند، مشکلات عاطفی گریبان بسیاری از افراد را گرفته است. وابستگی و نیاز به ارتباط با دیگران در همه ی انسان ها وجود دارد. اما در شرایط و مقاطعی از زندگی برخی از افراد با بحران های عاطفی مواجه می شوند که موجب میشود در ارتباط با دیگران دچار مشکل شوند.

در کوچینگ روابط، کوچ باید دارای مهارتهایی از قبیل: گوش دادن فعال، تشخیص و تایید احساسات عاطفی، ایجاد ارتباطی عمیق و نیز مشوق فردی در تجربه گرایی باشد. مسلما برای برقراری این ارتباط، ایجاد فضای امن برای گفت و گوی صادقانه بین کوچ و کلاینت ضروری است و از وظایف کوچینگ روابط است.

جنبه‌ های کلیدی که کوچ روابط میتواند در آنها ایفای نقش نماید عبارتند از:

• ایجاد احساس راحتی توسط کلاینت در زندگی شخصی و روابط با همسر و خانواده
• ایجاد آمادگی مقابله کلاینت با هر گونه آسیب عاطفی که منجر به مشکلات صمیمیت با اطرافیان می شودمی‌شود.
• افزایش صمیمیت در روابط خانوادگی و دوستانه و بهبود روابط کلاینت با دیگران.

چگونه کوچ حرفه ای شویم و چه دوره ای برای اینکار مناسب است؟

آیا شما نیز علاقه دارید مهارت‌های کوچینگ را یاد بگیرید و به یک کوچ حرفه‌ای تبدیل شوید؟ اگر به این حوزه علاقه مند هستید، آموزش کوچینگ را در یک مرکز معتبر آموزش ببینید. ویژگی‌های اساسی که یک دوره آموزشی کوچینگ حرفه‌ای و یک آکادمی کوچینگ باید ارائه دهد عبارتند از:

1. آموزش تعاریف کوچینگ، شایستگی‌های اساسی کوچینگ حرفه‌ای و اخلاقیات کوچینگ حرفه‌ای براساس استانداردهای جهانی کوچینگ (ICF). این امر باید توسط مدرسان مجربی انجام شود که خود کوچینگ حرفه‌ای با تجربه و متعهد به آموزش هستند.

2. آموزش تئوری کوچینگ باید همراه با برنامه‌ ریزی کامل برای تمرین عملی دانشجویان وجود داشته باشد. مانند هر مهارت دیگری، کوچینگ نیازمند تمرین مداوم است.

3. ارائه بازخورد به دانشجویان برای شناخت نقاط قوت و ضعف خود. این امر نیازمند ارائه ارزیابی‌ها و منتورهای کارآمد است تا رشد و تفکر دانشجویان به بهترین شکل پشتیبانی شود.

4. فضای آموزشی باید امن و بدون پیش داوری باشد تا دانشجوان بتوانند با آرامش سوالات خود را مطرح کرده، تمرین کنند و روابط حرفه‌ای خود را بهبود بخشند.

در پایان دوره، دانشجوان باید مدرک کوچینگ معتبری دریافت کنند تا بتوانند در هر نقطه‌ای از جهان به عنوان کوچ حرفه‌ای کار کنند. یکی از دوره‌های برجسته برای کسب مدرک کوچینگ بین‌المللی ICF، دوره تربیت کوچ "ستاره شمال" با هدایت دکتر شهاب اناری است. این دوره، به عنوان یکی از منابع برتر آموزش کوچینگ به زبان فارسی، به شهادت بسیاری از دانشجویان است، که البته تأیید معتبری را از ICF دریافت کرده است.

دوره تربیت کوچ "ستاره شمال" بر اساس استانداردهای جهانی آموزش و پشتیبانی انجام می‌شود و ارزش‌های حرفه‌ای و اخلاقی را به در آن به طور کامل رعایت می شود. این دوره آنلاین به مدت 9 ماه ادامه دارد و دارای 132 ساعت آموزشی است. در انتهای دوره، دانشجوان مدرک کوچینگ بین‌المللی معتبر دریافت می‌کنند.

دانشجوان در طی دوره به همراه هیات علمی با تعاریف کوچینگ، شایستگی‌های کوچینگ حرفه‌ای، کد اخلاقی کوچینگ و بیش از 50 مهارت و ابزار کوچینگ در سطح جهانی آشنا می‌شوند. یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد دوره تربیت کوچ "ستاره شمال"، تمرین فراوان دانشجوان در یک محیط امن به همراه بازخورد حرفه‌ای و دلسوزانه است. این تمرین‌ها به صورت جلسات حضوری و آنلاین انجام می‌شوند.

دانشجوان در طی دوره موظف به ارائه 24 ساعت کوچینگ به همتایان خود هستند که در شش جلسه از آن هیات علمی نظارت خصوصی دارند و بازخوردها و نکات را گوشزد خواهند کرد. همچنین، دانشجوان 10 ساعت منتور کوچینگ از منتورهای آکادمی "ستاره شمال" دریافت می‌کنند که 7 ساعت آن به صورت گروهی و 3 ساعت به صورت خصوصی خواهد بود.

روش آموزشی این دوره منحصر به فرد است و ترکیبی از درس‌های ویدئویی، کلاس‌های آموزشی زنده، گروه‌های ارتباطی دانشجویان، و ابزارهای تعاملی مثل بازی‌ها، کار گروهی، نظرسنجی‌ها و وایت بوردها شرایط جذابی را برای دانش پذیران فراهم می‌کند.

مدرسان دوره تجربه گسترده‌ای در آموزش بزرگسالان دارند و به خوبی نیازهای یادگیری بزرگسالان و انواع سبک‌های یادگیری را می‌شناسند. دانشجوان از ایران و کشورهای مختلف جهان در این دوره آنلاین شرکت می‌کنند و از طریق گروه‌های ارتباطی اختصاصی به تعاملات حرفه‌ای موثر می‌پردازند. این تنوع و کیفیت آموزشی، این دوره را به یک گزینه ی خاص در میان دوره‌های فارسی تبدیل کرده است.

به عنوان بخشی از دوره، دانشپذیران با اصول جذب مشتریان، رشد کسب و کار کوچینگ و مراجعین به طور کامل آشنا می‌شوند و از حمایت هیات علمی نیز در این زمینه بهره‌مند می‌شوند. دکتر شهاب اناری، بنیان‌گذار دوره تربیت کوچ "ستاره شمال"، یک سخنران و کوچ حرفه‌ای موفق فارسی‌زبان با تأثیر بین‌المللی است و عضو فعال فدراسیون جهانی کوچینگ در تورنتو و عضو ارشد انجمن سخنرانان حرفه‌ای کانادا است.

او با اساتید بزرگی چون تونی رابینز، دیپاک چوپرا، رابرت کیوساکی، جان دیمارتینی و دیگر مشاوران معروف همکاری کرده است. رسالت دوره تربیت کوچ "ستاره شمال" این است که با آموزش بهترین و مسلط ‌ترین کوچ‌های حرفه‌ای فارسی‌زبان با اخلاق و با کیفیت در سطح جهانی تربیت کند.

جمع بندی

امروزه با پیچیده شدن بیزینس ها و لایف استایل های متنوع انسان ها، نیاز به کوچینگ در بسیاری از زمینه ها یک نیاز اساسی و یکی از عوامل رشد و پیشرفت تلقی می شود. در شرایطی که انسان ها می خواهند با تمرکز بیشتر در عرصه های مختلف به موفقیت و پیشرفت دست بیابند، نیاز به کوچ و همراه مورد اطمینان و کاربلد در عرصه های مختلف روز به روز افزایش می یابد.

به همین سبب افراد زیادی برای تبدیل شدن به کوچ حرفه ای تلاش میکنند و در دوره های تخصصی شرکت می­ کنند و گواهینامه های معتبر کسب می نمایند. البته با توجه به گسترده بودن زمینه های فعالیت در حوزه ی کوچینگ، باید به تفاوت ها و ظرایف آن دقت بسیاری شود. به طور مثال کوچینگ توسعه فردی با کوچینگ سازمانی شاید مشابهت هایی داشته باشند ولی در هرکدام از آنها باید تفاوت ها و رویکردهای متفاوتی اتخاذ شود.