آشنایی با هک رشد (Growth Hacking) در کسب و کار

هک رشد یکی از موضوعات پرطرفدار و مورد توجه در دنیای کسب‌وکار و بازاریابی دیجیتال است. این روش که برای اولین بار توسط شان سیلو و داستین ماسکووی در استارتاپ اینستاگرام مورد استفاده قرار گرفت، به منظور افزایش تعداد کاربران، تولید سود بیشتر و ایجاد رقابت‌پذیری بیشتر در بازار به کار گرفته می شود.
در این روش، با استفاده از تکنیک‌ها و روش‌هایی مانند بهینه‌سازی محتوا، تولید محتوای جذاب، ارائه تخفیفات، استفاده از روش‌های تشویقی و وفاداری، تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی و...، تلاش برای جذب و نگه داشتن کاربران بیشتری برای کسب و کار انجام می‌شود.

در این مقاله، به بررسی بیشتر این روش‌ها و تکنیک‌های هک رشد پرداخته خواهد شد. هدف اصلی این مقاله، بهره برداری از تجربیات موفق شرکت های بزرگ و استارتاپ ها در این حوزه، تبیین بهتر مفاهیم و تکنیک‌های هک رشد، و بهره برداری از این روش جهت افزایش تعداد کاربران، بهبود رتبه سایت در موتورهای جستجو و افزایش فروش خواهد بود.
در ادامه، به توضیح اصول هک رشد، روش‌ها و تکنیک‌های مورد استفاده در این روش، مزایا و معایب آن و بررسی موفقیت‌ شرکت‌های بزرگ و استارتاپ‌ها در این حوزه، پرداخته خواهد شد.

• هک رشد چیست؟
• اهمیت استفاده از هک رشد در کسب و کار
• تفاوت هکر رشد و کوچ کسب و کار (بیزنس کوچ) چیست؟
• تکنیک های کاربردی در هک رشد
• نمونه هک رشد برای کسب و کارهای ایرانی

هک رشد چیست؟ 

هک رشد (Growth Hacking)، روشی است که با استفاده از روش‌های خلاقانه و تکنیک‌های مختلف، به منظور رشد سریع‌تر و موثرتر کسب‌وکار، افزایش تعداد کاربران و ایجاد سود بیشتر، به کار می‌رود. در این روش، به جای استفاده از روش‌های سنتی بازاریابی، از روش‌های مبتکرانه و خلاقانه برای رشد سریع استفاده می‌شود.

هکر رشد فردی خلاق است که با استفاده از ابزارهای دیجیتال و تحلیل داده ها، به طراحی محصول مطابق نیاز بازار فکر می کند. بازگشت سرمایه در این روش بسیار بالاست و تاثیر تبلیغات در هر پلتفرم قابل رصد و ارزیابی است. خلق رشد در واقع بیشترین بهره‌وری، با صرف کمترین هزینه بوده و برای کسب و کارهای نوپا و استارتاپ ها ، یک روش ایده آل است.
در واقع، هک رشد برای شناسایی و استفاده از فرصت هایی که باعث رشد سریع تر کسب و کار می شوند، بهره گیری از داده ها و تحلیل های آنلاین، تولید محتوا و تبلیغات بازاریابی، تجزیه و تحلیل و مطالعه رفتار کاربران و... استفاده می شود. در این روش، هدف نهایی افزایش تعداد کاربران، بهبود رتبه سایت در موتورهای جستجو، افزایش فروش و سود بیشتر است.

معمولا در هک رشد، برای افزایش تعداد کاربران و فروش، از تکنیک های مختلفی مانند بهینه سازی محتوا، تولید محتوای جذاب، استفاده از روش های تشویقی و وفاداری، تبلیغات در شبکه های اجتماعی، ارائه تخفیفات و پاداش ها، تحلیل رفتار کاربران و... استفاده می شود.
هک رشد ابزاری قدرتمند برای استفاده از فرصت های رشد سریع تر و موثرتر در کسب و کار است و بسیاری از شرکت های بزرگ و استارتاپ ها از این روش استفاده می کنند تا به رشد سریع تر و بیشتر دست یابند.

اهمیت استفاده از هک رشد در کسب و کار

آنچه در دنیای تجارت حائز اهمیت است؛ بهینه‌سازی هزینه و سرعت رشد و افزایش سود و بهره‌وری است.
 هک رشد در واقع با استفاده از تحلیل رفتار مشتریان و تولید محصولی با بیشترین انطباق و نیاز مشتریان؛ همچنین با استفاده از تحلیل آماری  و صرف هزینه ها در مسیری که بیشترین سود را فراهم می‌کند باعث می‌شود که کسب‌وکارها با سرعت بیشتر و حداقل زمان و هزینه به رشد چشمگیری برسند.
استفاده از هک رشد در کسب و کار اهمیت بسیار زیادی دارد. در واقع، هک رشد به کسب و کارها کمک می‌کند تا با استفاده از روش‌های مختلف، بهبود و گسترش بیشتری داشته باشند و به سرعت به دستاوردهای خود دست یابند. در زیر به برخی از اهمیت‌های استفاده از هک رشد در کسب و کار اشاره می کنیم:

• رشد سریع: با استفاده از روش‌های خلاقانه و تکنیک‌های موثر، کسب‌وکارها می‌توانند به رشد سریعتری دست یابند و تعداد کاربران و مشتریان خود را بهبود بخشند.
• کاهش هزینه‌های بازاریابی: استفاده از هک رشد به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا هزینه‌های بازاریابی خود را کاهش دهند و به سرعت و با هزینه کمتر به رشد بیشتری دست یابند.
• بهبود نتایج بازاریابی: با استفاده از تکنیک‌های موثر هک رشد، کسب‌وکارها می‌توانند نتایج بازاریابی خود را بهبود دهند و به سرعت به دستاوردهای بیشتری دست یابند.
• رقابت‌پذیری بیشتر: استفاده از هک رشد به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا رقابت پذیری بیشتری در بازار داشته باشند.
• تجربه کاربری بهتر: با استفاده از روش‌های موثر هک رشد، کسب‌وکارها می‌توانند تجربه کاربری بهتری را به مشتریان خود ارائه دهند و آن‌ها را به مشتریان وفادار خود تبدیل کنند.
• بهبود و افزایش سود: با استفاده از هک رشد، کسب‌وکارها می‌توانند به سرعت، بهبود و افزایش سود خود را تجربه کنند

بیشتر بخوانید:  لایف کوچینگ چیست

تفاوت هکر رشد و کوچ کسب و کار (بیزنس کوچ) چیست؟

هکر رشد و کوچ کسب و کار، هر دو مفاهیم جدیدی در حوزه رشد کسب‌وکارها است ولی حوزه عملکردی متفاوتی دارند.
کوچینگ کسب و کار روشی است که در آن کارشناسان کسب و کار (کوچ‌ها) با کسب‌وکارها همکاری می‌کنند تا بهبود و بهینه‌سازی انواع عملیات کسب‌وکار، از جمله مدیریت، بازاریابی، فروش و مالی، را برای آن‌ها فراهم کنند. به عنوان مثال، یک کوچ کسب و کار می‌تواند به کسب‌وکارها کمک کند تا از تکنولوژی‌های نوین بهره بگیرند، فرآیندهای خود را بهبود بخشند و به صورت کلی، توانایی رشد بیشتر و پایدارتر را کسب کنند.

از سوی دیگر، هک رشد، روشی است که در آن با استفاده از تکنیک‌های خلاقانه و مبتکرانه، تلاش برای رشد سریعتر و موثرتر کسب و کار صورت می‌گیرد. در هک رشد، از داده‌ها و تحلیل‌های آنلاین استفاده می‌شود تا فرصت‌های رشد سریعتر و بهبود بیشتر کسب و کار شناسایی شود. به عنوان مثال، هکر رشد می تواند با استفاده از تکنیک هایی مانند تحلیل رفتار کاربران، بهینه سازی محتوا و تولید محتوای جذاب، ارائه تخفیفات و پاداش ها و... به کسب و کارها کمک کند تا به رشد سریعتر و پایدارتر دست یابند.

اگرچه هک رشد و کوچینگ کسب‌وکار به هم وابسته هستند و هر دو روش می توانند به کسب و کارها در بهبود و رشد آنها کمک کنند، اما هر کدام دارای تمرکز و رویکرد متفاوتی هستند. برای مثال، هک رشد بیشتر در کسب و کارهایی که در بازار جدیدی فعالیت می‌کنند مورد استفاده قرار می گیرد، در حالی که کوچ کسب‌وکار بیشتر در کسب‌وکارهایی که در بازار وجود دارند و قصد بهبود و بهینه‌سازی عملکرد خود را دارند، مورد استفاده قرار می گیرد.
در نهایت، باید توجه داشت که هر دو روش هک رشد و کوچینگ کسب‌ و کار، برای بهبود و بهینه‌سازی کسب‌وکار و افزایش رشد آن، می‌توانند موثر واقع شوند. به همین دلیل، انتخاب یکی از این روش‌ها باید بر اساس نیاز و شرایط خاص کسب‌وکار صورت پذیرد.

تکنیک‌های کاربردی در هک رشد

یک خالق رشد، باید بر چهار مسیر متمرکز باشد  تا بتواند یک رشد پایدار ایجاد نماید.

1. تولید محصول متناسب بازار: از آنجایی که تفکر یک هکر رشد؛ تولید محصولی است که خودش به تبلیغ مبدل شود بنابراین باید محصولی تولید شود که نیاز واقعی گروه مشخصی از افراد را برآورده کنند. ما باید به این سوالات پاسخ دهیم: این محصول برای چه کسانی مناسب است؟ چرا باید از این محصول استفاده کنند؟ لازمه این امر، شناخت دقیق مشتری از نظر نیازها و ارزش ها و چالش های اوست و بررسی نماییم این محصول چه مشکلی از مشتری را و چگونه برطرف می نماید.
2. جذب مشتریان: باید ایده ارائه محصول با آنچه مردم استفاده می کنند، انطباق داشته باشد وگرنه بهترین ایده ها نیز منجر به رشد انفجاری شرکت نمی شود. نمی توان صرفا با تولید محصول مناسب، انتظار استقبال مشتریان را داشت بلکه باید به جذب مشتریان با استفاده از روشهای خلاقانه اهمیت داد.  برای این منظور باید مشتری متقاعد شود که محصول ما بهترین انتخاب می باشد و دقیقا چه نیاز مالی، احساسی و... را از او برآورده می کند. بعنوان مثال حراج های دوره ای کسب و کارها، مزیت مالی برای مشتری ایجاد می کند یا استفاده از هدایای ویژه ای متناسب با روحیات کاربر، بعنوان هدیه رایگان بر روی خرید محصول مشخص ایجاد تجربه حسی منحصر بفرد می کند و کاربر را به خرید محصول تشویق می نماید.
3. استفاده از انتشار ویروسی: پس از اینکه اولین مشتریان را جذب کردیم باید دنبال روشهایی برای تبدیل کاربران به تبلیغ‌کنندگان برندمان باشیم و  بدین منظور باید تاثیر عمیقی بر ذهنیت مشتری بگذاریم تا علاوه بر خرید محصول، از ایده حمایت کنند و ماندگار باشند. یک هکر رشد به دنبال تبلیغات گرانقیمت از طریق تلویزیون و هنرپیشه‌ها نیست، بلکه دنبال تبلیغ از طریق ایجاد اعتماد اجتماعی و برندسازی از طریق هزاران کاربر کوچک است. برای این منظور باید دلیل قانع کننده ای برای کاربران وجود داشته باشد تا به تبلیغ محصول و برند ما، روی آورند. مثل تخفیف ویژه به ازای معرفی کاربران جدید! گاهی هکر رشد بصورت نامحسوس از کاربران برای تبلیغ محصول استفاده نماید مثل شرکت اپل به جای استفاده از هدفون سیاه، با انتخابی هوشمندانه رنگ سفید را برگزید؛ بدین ترتیب میلیونها نفر که از اپل خرید کرده بودند را تبدیل به تبلیغات متحرک کرد.
4. حفظ و نگهداری مشتریان و بهینه سازی فرآیند: از آنجاییکه کاربران خوشحال و راضی، ابزارهای بازاریابی شرکت ها هستند. برای بررسی این موضوع ؛ با استفاده از تحلیل داده ها باید به این سوال پاسخ داد آیا کاربران جدید، مشتری شما باقی می مانند؟ پاسخ به این سوال و تحلیل نظر کاربران، هکر رشد را به روشهای خلاقانه ای برای حفظ مشتریان و رضایت آنها می رساند. برای این منظور یکی از ابزارها، نرخ تبدیل سایت می باشد که نشان می دهد از تعداد بازدید کنندگان سایت، چه تعداد به مشتری تبدیل می شوند؟

آیا مشتریانی که خرید می کنند برای خرید مجدد نیز مراجعه می کنند؟ 
طراحی پرسشنامه هایی که بتواند نظر واقعی کاربران و مشتریان را به تیم هک رشد برساند و مشخص نماید هر کدام از کاربران در کدام مرحله از چرخه خرید خارج شده اند، تاثیر مستقیمی بر بهبود فرآیند دارد.

نمونه هک رشد برای کسب و کارهای ایرانی

از آنجاییکه استارتاپ ها به دلیل محدودیت منابع و همچنین لزوم رشد سریع برای بقا در بازار رقابتی ، نیاز به استفاده از تکنیک های خلاقانه دارند و هر استارتاپی از روش ویژه ، خودش را به بازار معرفی می کند و به جذب کاربر می پردازد. استارتاپ های ایرانی نیز از این تکنیک جهانی برای جذب کاربر و افزایش سوددهی استفاده می کنند.

یکی از مهمترین شرکت هایی که از هک رشد در ایران استفاده کرد، استارتاپ اسنپ بود که ارزش این شرکت  در وهله اول سهولت در جابجایی شهری مسافران بود هر چند به مرور زمان خدمات جابجایی بار، رزرو بلیط، سوپر مارکت و ... نیز به خدمات این شرکت افزوده شد. در حوزه حمل و نقل شهری، این شرکت برای افزایش سودآوری و همچنین رضایت بیشتر رانندگان و دسترسی بیشتر مسافران، به ازای هر ده سفر در طی روز، به رانندگان هدیه پرداخت می کند. همچنین با افزایش تعرفه حمل و نقل در ساعت شروع به کار ادارات؛ رانندگان را تشویق می کند در ابتدای روز به خدمت دهی بپردازند. 
همینطور با ارسال مداوم پرسشنامه های آنلاین، رفتار مشتریان و استفاده از شرکت های رقیب را تجزیه و تحلیل می کنند. از پیشنهادات و انتقادات کاربران برای بهبود فرآیند استفاده می نمایند. 

آنچه مسلم است در دنیای پیچیده و رقابتی امروز، زنده ماندن هر کسب و کار، به ویژه در حوزه دیجیتال؛ نیاز به ارتباط مداوم با مشتریان، استفاده از تکنیک های خلاقانه و به روز رسانی فرآیند هک رشد دارد.

در خاتمه باید یادآوری کرد از آنجاییکه هک رشد ، یک ذهنیت است. صاحب کسب و کار برای بهره‌برداری بیشتر از ظرفیت هکر رشد برای توسعه بیزنس، بهتر است از آموزش کوچینگ برای بهبود عملکرد و روابط پرسنل و افزایش سوددهی،استفاده نماید ( بر اساس آمارهای جهانی، کوچینگ تاثیر قابل توجهی بر عملکرد شرکت‌ها و روابط کارکنان داشته است.)
با توجه به اینکه کوچینگ، دومین صنعت رو به رشد در آمریکای شمالی است و در سایر نقاط جهان نیز با استقبال گسترده ای مواجه شده است ، لزوم مجهز شدن مدیران کسب و کار به این دانش نوین روز به روز بیشتر می شود.  مدیران کسب و کار برای آموزش کوچینگ باید به موسساتی مراجعه  که بر اساس اصول علمی و اخلاقی جهانی و  مورد تایید فدراسیون جهانی کوچینگ (ICF) بوده، مراجعه نمایند. یکی از بهترین و معتبرترین این دوره ها برای فارسی زبانان، دوره تربیت کوچ حرفه‌ای ستاره شمال به راهبری دکتر شهاب اناری (عضو هیات مدیره فدراسیون بین المللی کوچینگ در تورنتو) که آموزش در سطح اول جهانی و تیم پشتیبانی حرفه ای این دوره را متمایز از سایر آموزش ها می‌کند.
این دوره با استقبال گسترده فارسی زبانان در سراسر جهان در سنوات قبل برگزار گردید و توانست رضایت بالای دانش‌پذیران را فراهم نماید. نقطه قوت این دوره فراهم کردن فضای تمرین و مهارت آموزی در طی آموزش است.